Arp Dersleri

Arp çalma hayali olan, arp dersine başlamak isteyen ancak aklında soru işaretleri olanlar için sıkça sorulan soruları bir arada topladım.

Sadece arp değil bir çok enstrüman için; belli bir yaştan önce veya belli bir yaştan sonra başlanamayacağı düşüncesi yaygın. Örneğin nefes kuvveti gerektiren bir üflemeli çalgı için bu geçerli olabilse de, telli bir çalgı olan arp için o kadar geçerli değil aslında.

Küçük yaşta başlamayı ele alırsak, boyun kısa olması büyük bir çalgı olan arpı çalmayı engelleyeceği, dolayısıyla çok küçük yaşta arp dersi alınmaması gerektiği düşüncesi var, ancak küçük yaşta öğrencilere uygun küçük arplar oldukça uygun fiyatlı ve kolay bulunabilmekte. Veya arpın ağır olduğu yada telli çalgının parmak gelişimini kötü etkileyeceği gibi yanlış bilgiler de var. Arp çocuklarımızın kitap dolu çantalarının tersine bele ve sırta zorluk verecek bir çalgı değil, çünkü arp kendi kendine dengede durmakta, tabii ki çok ufak bir çocuk çok büyük bir arpta rahatlıkla çalamaz ve daha ufak arpları tercih etmelidir, ancak doğru oturulan bir arp çalan kişiye asla ağırlık bindirmemektedir. Parmaklara gelince, aynı bir sporcunun güçlü kaslara veya bir jimnastikçinin esnek bir vücuda sahip olması gibi, arp dersi almak veya diğer telli çalgıları çalmak çocuğun parmaklarının daha güçlü ve esnek olmasına yararı olması dışında bir zarar veremez, yine doğru çalışıldığında tabii ki. Yanlış yapılan her hareket, ister bir okul sırasında ister arp yada piyano başında kambur oturmak gibi, çocuğunuza uzun vadede zarar verecektir. 

Arp aynı piyano gibi, iki elin aynı anda farklı şeyleri çaldığı bir çalgı olması açısından zeka gelişimine son derece faydalıdır. Hatta pedalları arplarda, iki el kadar, iki ayak da ayrı ayrı kullanılmaktadır, ancak küçük çocuklarda genelde pedalsız ufak arplarla başladıktan sonra, biraz daha ilerleyince ve büyüyünce pedallı arplara geçmekteyiz.

Benim en küçük olarak 5, 6 ve 7 yaşlarında öğrencilerim oldu.

Çocukların odağı çocuk kaymakta ve kolay sıkılabilmekteler, kendilerini ifade etmeyi henüz öğrenmedikleri için farklı tepkiler verebilmekteler. Sık sık ebeveynlerin, bunun çocukları ile ilgili bir problem olduğunu düşündüklerini görüyorum. Halbuki bir çocuğun yerinde duramaması, çabuk sıkılması, bu gün sevdiği şeyi yarın sevmemesi, fikrini değiştirmesi kadar normal ne olabilir? Benim için küçük yaşta bir çocuğun çok doğru bir teknikle, çok iyi enstrümanını çalmasından daha çok, kendini ifade etmeyi öğrenmesi, müziği sevmesi ve daha yakından tanıması önemlidir, tabii zararlı olabilecek ters hareketler yapmalarını engellemek gerekli.

Teknikleri onlara, çok küçük parçalar halinde, eğlenceli müziklerin arasına karışmış olarak azar azar öğretirken, eğlenmeye odaklanıyorum. Belki bu şekilde, daha sert ve disiplinli bir öğretme tekniğine nazaran daha yavaş ilerlenebilir, ancak çocuk enstrümandan nefret edecek bir hisse de gelmeyecektir.

Şimdi gelelim geç yaşta başlamaya. Bu da beni üzen bir başka konu, uzun yıllarca arp çalmayı hayal etmiş bir kişi, sonunda bu imkanın varlığından haberdar olunca, artık çok geç olduğuna karar verip hiç başlamamayı düşünüyor, veya öğrenemeyeceğini düşünüyor. Arp dersi almak istiyorum ancak yapabilir miyim? Arp dersi almak için yaşım geç mi? Müzik deneyimim olmadan arp kadar zor bir enstrümanı öğrenebilir miyim? Çok fazla sorulan sorular.

Halbuki bir çocuğun hızlı kavrama yetisi olduğu kadar bir yetişkinin uzun süre odaklanma ve kendini disipline etme, istikrarla devam etme yetisi bulunuyor. Sonuçta her insan farklı ve bir kişinin bir noktada eksikleri var ise eğer, illa ki başka bir noktada artıları oluyor. Herkes farklı noktalarda zorluk yaşıyor, ilk başta hızlı öğreniyor gibi görünen bir kişi, uzun vadede yavaş öğreniyor gibi görünen bir kişinin gerisinde de kalabiliyor. Bu nedenle kimsenin kendisine haksızlık etmemesini diliyorum. 

7’den 7’e olmasa da 5’den 50 küsür’e kadar yeni başlayan öğrencilerim oldu, hepsine farklı bir yaklaşım izleyerek çalışıyorum. Örneğin vakti az olan çalışan bir kişiye sıkıştırılmış, hap gibi ödevler vererek az vakitte çok iş yapmasını sağlayabilirken, vakti daha çok olan birisi ile daha sakin bir tempoda çalışabiliriz. Müzik tarzı olarak da her zaman öğrencinin sevdiği müzikleri çalışmaya öncelik vermek isterim, sonuçta bu bir hobi ve zevk almak için yapılmalı, ancak doğru teknikten taviz vermeden tabii ki.

Bir de kulak ve fiziksel uygunluk sorunu var. Evet bazı kişilerin ritim ve ton duyusu diğerlerinden daha gelişmiş, ancak bunların hepsi çalışarak gelişebilen şeyler. Sonuçta müzik beynimizde dil ile çok benzer bir noktada ve eğer konuşma yetiniz varsa, müzik kulağınızın hiç olmaması pek mümkün değil.

Evet, arp için büyük eller, uzun ve etli parmaklar bir avantajdır. Evet, duyma yetisi daha ince gelişmiş bir kişi, evet, önceden müzik teori bilgisi iyi olan birisi, farklı enstrümanları çalmış bir kişi, bunların hepsi avantajlıdır. Ancak günün sonunda kimin başarılı bir şekilde bir enstrümanı çalıp çalamadığını belirleyen tek şey istek ve azimdir. Küçük eller esner, kulak yetisi çalışarak gelişir, müzik teorisi öğrenilir, azimli ve istekli olan kişi, tüm bu avantajlara sahip olup da kendisi disipline etme, yapamadığında üstüne giderek başarmaya çalışma yetisi olmayan kişiden her zaman daha öndedir.